Hansaray veya Kırım Han Sarayı Kırım'ın tarihî başkenti Bahçesaray'daki saray. Kırım Hanlığı döneminde Giray Hanedanı tarafından yaptırılan ve hanlığın yönetim merkezi olan bu saray Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'ndeBahçesaray şehrinde bulunmaktadır.

Saray, Zincirli Medrese ile birlikte I. Mengli Giray tarafından inşa edilmiştir. Sarayda 'Han Türbeleri'nin yanı sıra 'Harem', 'Han Cami' ve 'Göz Yaşı Çeşmesi' gibi yapılar bulunur. Tarihte birçok kez tahrip edilen ve yakılan 'Han Cami' geçtiğimiz yıllarda Türkiye Cumhuriyeti tarafından tamir ettirilerek ibadete açılmıştır.


 

Bahçesaray Çeşmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aleksandr Puşkin'in bir şiirine konu olan ünlü Bahçesaray Çeşmesi ya da Göz Yaşı Çeşmesi Hansaray'da yer almaktadır. Puşkin sürgün yıllarında Hansaray'daki bu Gözyaşı Çeşmesi'nden etkilenerek şiirini yazmıştır. Rus orduları burayı istila ederken, Puşkin'e duydukları saygı yüzünden bu çeşmeye ve saraya dokunmadılar. Şimdi bu tarihî çeşmenin yanında Puşkin büstü bulunmaktadır.
 

Şiir

Puşkin'in sürgündeyken yazdığı bu şiir o dönemde büyük yankı uyandırmış, Çarlık Rusyası'nda,Avrupa'da büyük üne kavuşmuştur. Şiir Giray Han'a övgü ve bahçesaray çeşmesinin hüznünü anlatır. Bahçesaray Selsebili de denilen uzun bir şiirdir. 1824 yılında yazılmıştır.

Şiirden bir bölüm
Ah aşk çeşmesi, ah hüzün çeşmesi
Dinledim senin taş dudaklarından uzun hikâyeleri
Ah uzaktır, acı ve mutluluğun parçaları
Fakat Maria’dan hiçbir kelime çıkmadı